نفت این مایع غلیظ سیاه رنگ که به طلای سیاه شهرت یافته دارای سابقه تاریخی کهنی می باشد بطوریکه شواهد بیانگر این است که بشر از دیرباز با نفت خام (Crude Oil) و فروآورده های نفتی آشنایی داشته است و حتی در افسانه های قدیمی و تاریخ هرودوت نیز به محل آتشها(آتش جاویدان) و تراوشهای نفتی اشاره شده است. پس از گذشت سالیان طولانی “دریک” در سال ۱۸۵۹ میلادی موفق به دستیابی به نفت در عمق ۲۰ متری در “ایالت پنسیلوانیا”شد. در ایران نیز اولین چاه در ۱۲۸۷ شمسی در “مسجدسلیمان” به نفت رسید.
منشاء معدنی: در اثر ترکیب فلزات قلیایی با دی اکسید کربن در دمای بالا و تولید کربورهای فلزی و ترکیب این کربورهای فلزی با آب در حضور نیکل یا آهن احیا شده در نتیجه تولید گستره تقریباً کاملی از هیدروکربنهای موجود در نفت خام گردیده است.
منشاء آلی: نفت خام همیشه در لایه های رسوبی یافت می شود که همواره مقدار زیادی از مواد آلی نیز در این لایه ها وجود دارند. بقایای این مواد اعم از گیاهی و یا حیوانی محتوی مقدار زیادی کربن و هیدروژن (سازنده های اصلی نفت خام) می باشند.
امروزه نظریه منشاء معدنی نفت رد شده است زیرا فلزات قلیایی و کربورهای فلزی عملاً در میان عناصر سازنده پوسته زمین شناسایی نشده اند و نظریه منشاء آلی نفت مقبول می باشد نظریه آلی بر این مبنا می باشد که موجودات ریز و بیشمار بنام پلانکتونها (فیتو پلانکتون و زئوپلانکتون) که در دریاها و مردابها زندگی میکنند منشاء مواد آلی مولد نفت می باشند تولید مثل این موجودات بسیار زیاد است و پس از مرگ در کف دریاها رسوب کرده که با رسوبات دیگر موجودات مخلوط شده و در اثر مدفون شدن با رسوبات آهکی یا رُسی در اثر عوامل فشار ، دما ، فساد ، تجزیه و طول زمان منجر به تشکیل نفت می شوند.
پالایشگاهها با تبدیل نفت خام به فرآورده های مختلف که از نظر کاربرد و مصرف به مراتب با ارزش تر از حالت خام آن می باشد ، اهمیت صنعت پالایش و نفت خام را بیش از پیش برجسته می کند در سراسر جهان پالایشگاههایی با ظرفیتهای مختلف و به منظور پالایش نوع خاصی از نفت خام که در یک دسته بندی بر اساس API به ترتیب ذیل طبقه بندی گردیدند طراحی و ساخته شده اند.
۱. فرآورده های تمام شده که مستقیماً مصرف می شوند مانند بنزین ، نفت سفید.
۲. فرآورده های نیمه تمام که برای بهبود کیفیت نیاز به مواد افزودنی دارند مانند برشهای روغن.
۳. فرآورده های جانبی مانند مواد اولیه پتروشیمی.
